شرح خبرنامه
تحليل و ارزيابي مدبرانه(S.N.A.P) بر اساس تيپ هاي شخصيتي نيست
تاریخ انتشار خبر : 1392/04/11
«شخصيت ظاهري شما درها را به رويتان مي‌گشايد اما تنها منش‌تان است كه آن‌ها را برايتان باز نگه مي‌دارد.» «اِلمِر جي لترمَن »
تعيين تيپ‌هاي شخصيتي با وجود كاربردهاي عملي بسيار، محدوديت‌هايي نيز دارد. حتي در بهترين سيستم تعيين تيپ شخصيتي، دسته‌هايي كه افراد را در آن‌ها قرار مي‌دهيم اغلب ممكن است زمان‌بر، گيج‌كننده و ضد و نقيض باشند. به عنوان مثال بر اساس الگوي معتبر شخصيت‌شناسي مايِرز-بريگز يك فرد مي‌تواند درونگرا، شهودي، انديشه‌ورز و قضاوتي (يا به اختصار INTJ) محسوب شود. در اين جا چكيده‌اي از يك جنبه‌ي اين تيپ شخصيتي را مي‌خوانيم:
تيپ شخصيتي حسي فقط وقتي روحيه‌ي خوبي داشته باشد حاضر به همکاري است. از جمله ويژگي‌هاي بد اين تيپ مي‌توان به اين نكته اشاره كرد كه آگاهي افراد داراي اين تيپ شخصيتي در مورد موقعيت‌ها، مقدارها يا درجات، سطحي و ناچيز است. بنابراين يا شديداً به جزئيات اهميت مي‌دهند يا گاهي به کلي آن را حذف مي‌كنند. جمله‌ي «من تصميممو گرفتم. با اطلاعاتي كه بهم مي‌دي گيجم نكن.» جمله‌اي است كه يك فرد داراي تيپ شخصيتي INTJ ممكن است در زماني كه قصد انجام کاري را دارد به زبان بياورد. اين افراد وقتي عزم خود را جزم مي‌کنند به شدت برونگرا و افراطي مي‌شوند.
تعيين تيپ شخصيتي افراد مي‌تواند يك ابزار بسيار كاربردي و مفيد باشد و استفاده از اين ابزار ممكن است به شما نشان بدهد فردي كه با او صحبت مي‌كنيد به عنوان مثال جزئيات‌گرا است. اما حتي تحت بهترين شرايط نمي‌توانيد پيش‌بيني كنيد كه اين فرد در يك موقعيت خاص به چه چيزي فكر مي‌كند.
شخصيت ما واسطه‌اي ميان دنيا و ما، و شيوه‌ي برقراري ارتباط‌مان است. اما از آن جا كه هم فرد و هم دنياي فرد دائما در حال تغيير هستند با تعيين تيپ‌هاي شخصيتي به سختي مي‌توان تفسير دقيقي از شخصيت و رفتار افراد به دست آورد. به عنوان مثال يك فرد در محيط‌هاي متفاوت ممكن است چهره‌هاي متفاوتي از خود نشان بدهد. ممكن است در محل كار باانگيزه و سخت‌كوش، هنگام صرف شام با دوستانش راحت و خودماني، و در كنار خانواده رفتاري نامعقول داشته باشد. شرايط موجب مي‌شوند فرد جنبه‌هاي مختلف شخصيت تلفيقي خود را به نمايش بگذارد. شخصيت چند بُعدي زماني نمايان مي‌شود كه در آن جنبه‌هاي مختلف خود منسجم نباشند و هر يک از شخصيت‌هاي فرد براي خودش زندگي مستقلي داشته باشد.
يك فرد ممكن است در موقعيتي يكسان در زمان‌هاي متفاوت به صورت‌هاي متفاوت رفتار كند، زيرا نگرش و رفتار همچنين تحت تأثير روحيه و وضعيت ذهني قرار دارند كه صرف نظر از شخصيت فرد، مدام در حال تغيير است.
همان‌طور كه مي‌دانيد تغيير روحيه مي‌تواند روي ديد و احساس ما در مورد خودمان و وضعيتي كه در آن قرار داريم به شدت تأثير بگذارد. به عنوان مثال همه مي‌دانند (و مطالعات هم تأييد مي‌كند) كه افراد در زماني كه افسرده هستند كمترين علاقه را به صحبت كردن با ديگران و برقراري ارتباط دارند. (يك نكته‌ي بسيار جالب و عجيب اين است كه فردي كه روحيه‌ي مثبتي دارد نسبت به فردي كه روحيه‌ي منفي دارد كمتر ريسك مي‌كند زيرا نسبت به ضرر و زيان، حساسيت بيشتري دارد.) به عنوان مثال فردي كه داراي شخصيت برونگراي تيپ A باشد اگر در يك مهماني روحيه‌اي منفي داشته باشد ممكن است مانند يك درونگرا رفتار كند.
يك نكته‌ي ديگر اين كه اطلاعات ما در مورد موقعيتي كه در آن قرار داريم مي‌تواند روي نگرش و روند تصميم‌گيري ما اثرگذار باشد. در مورد مثال پيشين شايد كمي بعد همين فرد از روحيه‌اي عالي برخوردار گردد و بخواهد با فلان فرد در مهماني آشنا شود. هرچند، اگر بداند در صورتي كه در مقابل فلان فرد بيش از حد خود را مشتاق نشان دهد او خودش را پس خواهد کشيد، ممكن است رفتارش را تغيير بدهد.
حقيقت اين است که نيروهاي ذاتي بشر كه ثابت، همگاني و غالب هستند شخصيت فرد را هدايت مي‌كنند. اِس اِن اِي پي، با استفاده از عناصر تشكيل‌دهنده‌ي اين نيروها تفسيري دقيق و قابل پيش‌بيني از رفتار هر فرد را در هر موقعيت خاص در اختيار ما قرار مي‌دهد.
ذهن ديگران را بخوانيد
دکتر ديويد جي. ليبرمن
اميرحسن مکي- آزاده مبشر
نظرات :